Rwanda : Icyo abantu banyuranye bavuga ku mubonano wa Paul Kagame na Papa François i Roma.
Kuwa mbere taliki ya 20 Werurwe 2017, mu masaha ya mbere ya saa sita, nibwo Paul Kagame, Perezida w’u Rwanda yagiranye ibiganiro na Papa François i Vatican. Uwo mubonano wa Kagame na Papa François ukaba uzandikwa mu mateka y’imibanire ya Kiliziya Gatolika n’ubutegetsi bwa Paul Kagame. Ibyo biganiro abo banyacyubahiro bombi bagiranye byamaze iminota igera kuri 25. Nyuma y’uwo mu bonano, ibiro bikuru bya Papa i Vatikani byasohoye itangazo risobanura muncamake ubutumwa Papa yagejeje kuri Paul Kagame. Papa François yagize ati : «Dufite umubabaro ukomeye, njyewe ubwanjye, ubutaka butagatifu bwa Vatikani ndetse na kiliziya muri rusange, dutewe na jenoside y’abanyarwanda yo mu mwaka w’1994. Twifatanyije n’abahekuwe nayo kimwe n’abakomeje kugerwaho n’ingaruka z’ibyo bihe bikomeye. Ndasaba Imana imbabazi ku byaha ndetse n’intege nke kiliziya yagaragaje kimwe n’abakristu bayo bose barimo na bamwe mubihayimana batwawe n’urwango ndetse n’ubugizi bwa nabi, bagatatira inshingano zabo z’iyogezabutumwa, bakishora mu bikorwa bibi byabaye muri icyo bihe.»
Izi mbabazi Papa François yasabye Imana kubera bamwe mu bakristu n’abihayimana bijanditse muri jenoside, zihuye nizo Papa Jean Paul II yasabye mu mwaka w’2000, ubwo kiliziya yizihizaga yubire y’imyaka 2000 yari imaze ishinzwe ku isi. Papa François kandi yagaragarije Paul Kagame ko imbabazi asabye Imana ari ikimenyetso cyiza cy’ubwiyunge bw’abanyarwanda. Papa François yasabye Paul Kagame kureba ejo hazaza h’igihugu kandi akita ku kibazo cy’impunzi z’abanyarwanda n’abandi bantu babaye. Nyuma y’uyu mubonano wa Papa François na Paul Kagame, abantu banyuranye bagize icyo bawuvugaho. Ntabwo twinjira mu isesengura ry’ibitekerezo batanze, ahubwo turabibagezaho uko ba nyirubwite babitanze, buri wese yikorere irye sesengura :
1.Paul Kagame : Nyuma yo kubonana na Papa, Paul Kagame ubwe yanditse ku rubuga rwe rwa twitter aya magambo : «Umunsi mwiza no guhura na Papa Francis...ibihe bishya mu mibanire hagati y’u Rwanda na Kiliziya. Kubasha gusabira imbabazi ibibi muri ubu buryo ni igikorwa cy’ubutwari ».
2.Musenyeri Filopo Rukamba, uyubora inama y’abepiskopi mu Rwanda , nawe yagize icyo abwira radiyo y’i Vatikani kuri uyu mubonano wa Papa François na Paul Kagame, Rukamba yabivuze muri aya magambo : «Umwaka ushize w’impuhwe z’Imana Perezida yari yifuje kumva icyo Papa avuga kuri Jenoside, ubu rero babonanye, Paapa yasabye imbabazi ku bw’abakristu bijanditse muri Jenoside….kuko hari ibisa no kuvuga ngo Kiliziya nk’urwego isabe imbabazi ariko kuri twe Kiliziya ntabwo yakoze Jenoside ni abantu bakoze Jenoside kandi ni abana ba Kiliziya kandi Papa yabasabiye imbabazi, ndibaza ko ari ikintu kiza. Guhura kwabo mu by’ukuri twari tubizi ko bazabonana ariko ntitwari tuzi igihe… ariko uko tuzi Papa ntabwo byadutunguye ko asaba imbabazi ku bibi byakozwe, kandi binakurikiye ibyo Papa Jean Paul II yakoze mu 2000 ubwo nawe yasabaga imbabazi ku bibi byose byakozwe n’Abakristu gatolika mu Rwanda. Ndibaza ko bizahindura byinshi….Ntabwo Papa yasabye imbabazi z’uko Kiliziya yagize uruhare muri jenoside, ahubwo Papa yagaragaje ko Kiliziya yemera ko jenoside yabayeho mu Rwanda ». Rukamba yasobanuye ko icyaha ari gatozi, ko nta muntu kiliziya yatumye gukora icyaha mu izina ryayo.
3.CNLG na IBUKA nabo bagize icyo bavuga ku mubonano wa Kagame na Papa François. Muri rusange iyo miryango yombi yishimiye imbabazi Papa yasabye Imana kuri jenoside y’u Rwanda, ariko bavuga ko Papa agomba gutera indi ntambwe, CNLG na Ibuka bagize bati : «Papa na vaticani basabwa gutera intabwe idasanzwe, bagakora ibishoboka byose mugucira urubanza abapadiri bagize uruhare muri jenoside yakorewe abatutsi muri 1994 harimo Fortunatus Rudakemwa, Thomas Nahimana na Theophile Murengerantwari bakomeje guhakana no gukwirakwiza ingengabitekerezo ya jenoside aho bari mu bihugu byo hanze kandi ari ibyaha byibasira inyoko muntu ».
4.Faustin Twagiramungu alias Rukokoma, wabaye ministre w’intebe w’u Rwanda ubu akaba ari umuyobozi w’ishyaka rya RDI Rwanda Rwiza, yakoresheje twitter maze agira icyo avuga ku mubonano wa Kagame na Papa François. Twagiramungu yagize ati : «Biratangaje kubona Papa François yakira Paul Kagame wategetse iyicwa ry’abasenyeri 4, akica abaperezida 2, agakora na jenoside mu Rwanda no muri Congo (RDC) ».
5.Ndagijimana JMV wabaye ministre w’ububanyi n’amahanga w’u Rwanda akaba n’ambasaderi w’u Rwanda, abinyujije kuri facebook yagize icyo avuga kuri uyu mubonano wa Kagame na Papa François. Ndagijimana yagize ati : «Ntawanze ko Kiliziya isaba abanyarwanda imbabazi ariko guha ubutumwa umwicanyi ruharwa Paulo Kagame ni ugutuka Imana y'i Rwanda. Si ubwa mbere Kiliziya Gatolika igambanira INZIRAKARENGANE. Mwibuke Musenyeri Classe amagambo avanguramoko yakoresheje avuga ko abanyarwanda bamwe gusa aribo bazi ubwenge, ko abandi nta bwenge bagira. Igikorwa cya Papa Fransisko si ukwibeshya ahubwo ni ikosa akoze abizi kandi abigiriwemo inama na Kiliziya yo mu Rwanda. Abahekuwe na Kagame bose bakwiye kwigaragambya no kwamagana Papa Fransisko akabimenya.»
6.Padiri Thomas Nahimana, abinyujije kurubuga rwa « leprophete » yanditse inyandiko ndende ifite umutwe ugira uti : « iyo umugabo asumbirijwe asubira kucyo yanganga », muri iyo nyandiko asobanura uko abona uyu mubonano wa Kagame na Papa François. Hari aho Padiri Thomas agira ati : «…Ibyo Paul Kagame yaganiriye n’abayobozi bakuru ba Kiliziya gatolika ni byinshi kandi ntabwo byose byavugwa mu itangazo risoza uru ruzinduko. Ikitashyizwe mu itangazamakuru ni uko yabwijwe ukuri ku byerekeye ibibazo bikomereye igihugu cyacu ndetse n’akarere k’Ibiyaga bigari, n’uruhare rukomeye abifitemo. Mu mpano Umunyagitugu Paul Kagame yahawe uretse ibitabo bitatu byanditswe na Papa Francis, yashyikirijwe kandi n’UMUDARI ushushanyijeho UBUTAYU, Papa akaba yahaye Paul Kagame umukoro wo gukora ibishoboka byose akagarura UBUSITANI aho yahinduye UBUTAYU. »
7.Umunyamategeko Charles Kambanda akaba n’umwarimu muri kaminuza zo mu gihugu cya leta zunze ubumwe z’Amerika,yanyujije inyandiko ku rubuga rwe rwa facebook agaragaza icyo atekereza ku magambo Papa Francis yabwiye Paul Kagame. Kambanda yagize ati : «…hari abantu benshi bari kubeshya ko Papa Francis yasabye imbabazi z’uko kiliziya yagize uruhare mu bwicanyi bwabereye mu Rwanda mu mwaka w’1994 bakunze kwita jenoside. Ntabwo aribyo na gato, nta mbabazi Papa yasabye z’uko kiliziya yakoze ubwicanyi, ahubwo Papa yakoresheje imvugo ikoreshwa buri gihe muri kiliziya gatolika iyo umusasaridoti atura igitambo cya misa ; mu isengesho avuga buri gihe akaba asaba Imana imbabazi z’ibyaha by’abantu bose n’intege nke za kiliziya kuri iyi si ».
8.Kuri whatsap : Nyuma y’uyu mubonano wa Paul Kagame na Papa Francis , ku mbuga nkoranya mbaga no mu binyamakuru byinshi byandika ku Rwanda hari ibitekerezo byinshi by’abantu banyuranye bivuga kuri uyu mubonano, ndetse no kuri telefoni zigendanwa abanyarwanda bari guhererekanyaho ubutumwa buteye butya : «Ni byiza kuba umuyobozi wa Kiliziya Gatolika yasabye imbabazi, ariko yazisabye Imana Ishobora byose, ntabwo yazisabye abanyarwanda cyangwa se leta y’u Rwanda. Ndabona ibyo Papa yavuze ntaho bitaniye nibyo Abasenyeri bavuze mu minsi ishize ! Ni imvugo irimo urujijo cyangwa se uburyarya ? Cyangwa se yavuze ibyo yemera, kuba yavuze génocide rwandais ? Jenoside y’abanyarwanda iracyari imvugo ikoreshwa cyane n’abanyamahanga, naho mu Rwanda tugatsindagira jenoside y’abatutsi ! Haracyari ikibazo !! Ibuka yakagombye kwamagana ibi bintu, ni gute Papa asaba Imana imbabazi aho kuzisaba abanyarwanda ? kuki aterura ngo avuge ko kiliziya yakoze jenoside …? »
Umwuka mubi wavutse hagati ya leta iyobowe na Paul Kagame na Kiliziya Gatolika watewe ni uko Leta ya FPR Kagame ishinja Kiliziya Gatolika kuba yarakomeje ikibazo cy’amoko hagati y’abahutu n’abatutsi mu Rwanda kugeza ubwo icyo kibazo kivutsemo jenoside kandi kiliziya ikaba yari ibanye neza na Leta ya Perezida Juvénal Habyarimana ntiyamagane imikorere mibi y’ubutegetsi bwe. FPR Kagame ikaba isaba kiliziya kubisabira imbabazi kandi igatanga n’impozamarira kubacitse ku icumu! Ese nyuma y’umubonano wa Papa na Paul Kagame i Vatikani ikibazo cyari hagati y’impande zombi kirakemutse ? Cyangwa « urwishe ya nka ruracyayirimo ? » Igisubizo tuzagihabwa n’amateka !
Veritasinfo