Amatora mu Bufaransa ku mwanya wa perezida wa Repubulika
Kuri iki cyumweru taliki ya 23 Mata 2017, abafaransa bazindukiye mu kiciro cya mbere cy'itora ry'umukuru w'igihugu. Ku isaha ya saa mbiri z'umugoroba ku isaha y'i Paris, nibwo haratangira gutangazwa amajwi ya mbere araba yamaze kubarurwa avuye mu biro by'itora. Kuba kandida 11 biyamamaza, 2 ba mbere mu majwi nibo bazahatanira umwanya w'umukuru w'igihugu ku Cyumweru taliki ya 07 Gicurasi 2017. Turagenda tubagezaho uko ibintu byifashe muri iri tora rya mbere (Fungura iyi baji kenshi):
20H11: Ibiro by'amatora bimaze gufunga, ibarura ry'amajwi ryatangiye. Kugeza ubu ikigereranyo cy'amajwi amaze kubarurwa kirerekana ko abakandida babiri bagomba guhatana mu kiciro cya kabiri bamaze kwigaragaza:
1)Emmanuel Macron afite amajwi y'agateganyo y'ikigereranyo cya 23,7%
2)Marine Le Pen afite amajwi y'agateganyo y'ikigereranyo cya 21,7%
Umwanya wa gatatu uriho Fançois Fillon na Jean Luc Mélanchon bombi banganya amajwi y'agateganyo ari ku kigereranyo cya 19,5%. Amashyaka akomeye yombi: LR na PS yatsinzwe amatora akaba ari guhamagarira abayoboke bayo gutora Emmanuel Macron mu kiciro cya nyuma!
18H00: Imibare y'agateganyo iri kuva mu biro by'itora, ku isaha ya saa kumi n'ebyiri irerekana ko Emmanuel Macron ari imbere cyane (25%) akaba amaze gutambuka cyane Madame Marine Le Pen (22%), naho François Fillon (19%) na Jean Luc Mélanchon (19%) bakaba begeranye cyane. Itora riracyakomeje ibiro by'itora bya mbere bikaba birafunga imiryango saa moya z'umugoroba.
17H20: Mu majwi y'Abafaransa baba mu mahanga, batoreye muri z'ambasade z'Ubufaransa mu bihugu binyuranye, Emmanuel Macron niwe wabonye amajwi menshi; naho abafaransa bari mu bihugu by'Ubufaransa hirya no hino ku isi (la France outre-mer) Jean Luc Mélanchon niwe wabonye amajwi ya mbere.
17H05: Ku isaha ya saa kumi n'imwe (i Paris), ministre w'ubutegetsi bw'igihugu mu Bufaransa yatangaje ko kugeza kuri iyo saha abafaransa bagera kuri 69,42% aribo bari bamaze gutora. Ku isaha nk'iyo mu matora yo mu mwaka w'2012, abafaransa bagera kuri 70,59% nibo bari bamaze gutora.
16H51: Perezida wa Leta Zunze Ubumwe z'Amerika, Donald Trump, amaze kwandika ku rubuga rwe rwa Twitter ko asanga "itora ry'umukuru w'igihugu ubu riri kuba mu Bufaransa rishimishije"!
Ku isaha ya saa sita z'amanywa ku isaha y'i Paris mu Bufaransa, ikinyamakuru "la libre" cyo mu Bubiligi cyatanze ikigereranyo cya mbere cy'abakandida bari imbere mu majwi ku buryo bukurikira:
1)Emmanuel Macron niwe uri imbere ku majwi 24%
2)Marine Le Pen niwe wa kabiri n'amajwi 22%
3) François Fillon aza ku mwanya wa gatatu n'amajwi 20,5%
4)Jean Luc Mélanchon akaza ku mwana wa kane n'amajwi 18%
NB: Aya ni amajwi y'agateganyo agendeye ku igereranya gusa ntabwo ari amajwi nyayo yabaruwe kubatoye